Rob Paumen, hoofd Arbeidsomstandigheden van de Arbeidsinspectie, spreekt van "een aanzienlijke stijging die ons zorgen baart". Een stijging die niet eenvoudig verklaarbaar is, omdat de afgelopen jaren het aantal doden leek te stabiliseren.
Minder dan twee jaar geleden formuleerde de toenmalige minister Van Gennip nog een ambitieus doel: nul doden door slechte arbeidsomstandigheden in het jaar 2040. "Het wordt inmiddels een uitdaging om dat voor elkaar te krijgen", erkent Paumen.
Het aantal gemelde ernstig gewonden na een arbeidsongeval steeg de laatste jaren ook: van bijna 2400 in 2023 naar ruim 3200 vorig jaar. Maar deze stijging kan volgens Paumen mogelijk worden verklaard uit de grotere meldingsbereidheid van werkgevers.
Het is wettelijk verplicht om een ongeluk te melden bij de Arbeidsinspectie als de betrokken werknemer moet worden opgenomen in het ziekenhuis, als er blijvend letsel is of als de werknemer is overleden. Al langer is bekend dat toch lang niet iedereen ongelukken meldt. De Arbeidsinspectie gaat ervan uit dat 50 tot 70 procent buiten beeld blijft en probeert dus de meldingsbereidheid omhoog te krijgen.
Aanleiding voor de vragen van de NOS was een ernstig ongeval in de Waalhaven in Rotterdam. Daar vielen vorige maand twee doden en raakten twee mensen gewond bij het lossen van stalen platen in het ruim van een schip. Het betrokken bedrijf wil daar nog altijd geen nadere mededelingen over doen, in afwachting van de uitkomsten van een strafrechtelijk onderzoek door de Arbeidsinspectie.
Volgens vakcentrale FNV dreigt 2025 door dit soort ongelukken 2023 te evenaren of te overtreffen. Toen vielen er 72 doden. Wie de oorzaken van de ongelukken bijhoudt, ziet volgens een woordvoerder dat de slachtoffers vooral werkten in de "bekende sectoren": de bouw, de agrarische sector, de transportsector en de industrie.
"In de eerste twee wordt veel met arbeidsmigranten gewerkt", ziet de FNV. "We weten van hen dat zij vaker slachtoffer zijn van ongevallen. Zij doen vaak ongeschoold, laagbetaald en tijdelijk werk in sectoren waar de risico's groter zijn. Vaak zijn ze ook erg afhankelijk van de werkgever, waardoor ze slechte arbeidsomstandigheden minder snel zullen aankaarten. Door taalproblematiek worden instructies en waarschuwingen niet altijd goed begrepen en deze mensen worden ook niet altijd goed ingewerkt."
Net als de FNV wijst ook de Stichting Arbeidsongevallen, die zich inzet voor de slachtoffers en nabestaanden, op nog een andere mogelijke verklaring voor de stijging van het aantal doden. "Er is denk ik een scala aan oorzaken, maar een ervan zijn de personeelstekorten", zegt voorzitter Klaas Zwart. "De druk om iets 'even snel' te doen. Dan gebeuren er eerder ongelukken."
Zwarts stichting liet eerder uitgebreid onderzoek doen, waaruit bleek dat arbeidsongevallen vaker voorkomen in kleinere en middelgrote bedrijven. Zij zijn vaker onbekend met voorschriften en hebben minder geld om te investeren in veilige werkomstandigheden.
Volgens Rob Paumen van de Arbeidsinspectie verdienen dat soort inspanningen zich juist terug: "Bedrijven die structureel investeren in veilige werkomstandigheden hebben minder ongevallen en daardoor ook minder ziekteverzuim, minder productieverlies en minder arbeidsrisico's."
NOS nieuws, 17 juli 2025
